THỊ TRẤN SƠN LƯ – VÙNG ĐẤT, CON NGƯỜI VÀ TRUYỀN THỐNG LỊCH SỬ

           Thị trấn Sơn Lư là trung tâm chính trị - hành chính, kinh tế, văn hóa - xã hội của huyện Quan Sơn; thành lập trên cơ sở sáp nhập toàn bộ xã Sơn Lư vào thị trấn Quan Sơn theo Nghị quyết số 786/NQ-UBTVQH14 ngày 16/10/2019 của Ủy Ban Thường vụ Quốc hội;

           - Phía Bắc giáp xã Sơn Điện và huyện Quan Hóa;

           - phía Nam giáp xã Sơn Hà, Tam Lư và Tam Thanh;

           - phía Đông giáp xã Trung Thượng;

           - phía Tây giáp xã Sơn Điện.

           Thị trấn Sơn Lư Có tổng diện tích 54,02 km², trong đó diện tích đất sản xuất nông nghiệp là 47,96ha;  đất ở là 0,33 ha; đất chuyên dùng là 0,97ha; đất phi Nông nghiệp  khác 1,32ha, đất chưa sử dụng 3,44ha;

           Với vị trí, địa lý, điều kiện tự nhiên, môi trường khí hậu đất đai thị trấn Sơn Lư tập trung những điều kiện thuận lợi phát triển kinh tế, văn hóa – xã hội, giữ vững an ninh quốc phòng. Hiện nay trong thời kỳ đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước. Đảng bộ và nhân dân thị trấn Sơn lư đã và đang khai thác, sử dụng một cách có hiệu quả những yếu tố thuận lợi về điều kiện tự nhiên để đẩy mạnh công cuộc phát triển kinh tế xã hội; thị trấn Sơn Lư có quá trình hình thành bản, khu phố và truyền thống lịch sử văn hóa lâu đời.

            Hiện nay thị trấn Sơn Lư có 11 bản, khu phố cùng làm ăn và sinh sống gồm: Khu 1, Khu 2, Khu 3, Khu 4, Khu 5, Bản Păng, Bản Bon, Bản Hao, Bản Hẹ, Bản Sỏi, Bản Bìn, Thị trấn Sơn Lư được chia tách từ xã Tam Lư, theo gia phả  các dòng họ còn lưu giữ, trưởng họ kể lại các dòng họ đã có mặt  ở đây rất sớm gồm có: Họ Hà, họ Lò, họ Vi, họ Lữ, họ Ngân..

           Thị trấn Sơn Lư là một thị trấn thuộc vùng 135, ngoài các khu phố còn các bản thuộc bản đặc biệt khó khăn, đồng bào dân tộc chiếm  82% dân số. Hiện nay sau hơn 54 năm thành lập  xã Sơn Lư ( cũ) nay là thị trấn Sơn Lư có 11 bản, khu phố, dân số 5.366 người; 1.232 hộ, có 4 dân tộc anh em cùng sinh sống là: Thái, Kinh, Mường và dân tộc Dao cùng chung sống, trong đó dân tộc Thái có 680 hộ với 2.766  khẩu, chiếm 51,7%,  dân tộc Mường có 178 hộ với 916 khẩu, chiếm 17%, dân tộc Kinh  367 hộ với 1.670 khẩu, chiếm 31%,  dân tộc Dao (khác) 7 hộ với 14 khẩu, chiếm 0,3%, tỷ lệ hộ nghèo chiếm 7,39%, cận nghèo 21,27%, Thu nhập bình quân đầu người ước đạt 38,0 triệu đồng/người/năm.

           Đồng bào các dân tộc ở thị trấn Sơn Lư sống thật thà, chất phác, tôn kính tổ tiên, ông bà và hiếu nghĩa. Trong giao tiếp sinh hoạt mềm mỏng, hiền hòa. Người Thái có ngôn ngữ và hệ thống chữ viết lâu đời. Trước Cách mang tháng Tám năm 1945, người Thái chủ yếu dùng ngôn ngữ và chữ viết riêng của dân tộc mình trên tất cả các văn tự đều sử dụng chữ Thái. Cho đến hiện nay ngôn ngữ Thái vẫn được bảo tồn sử dụng trên địa bàn thị trấn. Người dân thị trấn Sơn Lư luôn phát huy truyền thống yêu nước, yêu quê hương, bản, khu phố có tinh thần tương thân, tương ái cần cù trong lao động sản xuất, đoàn kết gắn bó, thủy chung trọng nghĩa tình… giàu truyền thống Văn hóa, thị trấn luôn chú trọng xây dựng nếp sống văn hóa và có tính cộng đồng cao. Cư dân người Thái có nhiều nét đẹp văn hóa đậm đà bản sắc như : nhảy sạp, hát khặp, khua luống, khèn bè, Pí một….trong ngày lễ tết của địa phương.

Về trang phục truyền thống: Trong sinh hoạt và lao động hàng ngày, nam giới mặc áo cánh ngắn, xẻ ở ngực; quần xẻ đũng áo nam cổ tròn, không có cầu vai, có cúc cài bằng xương hoặc tết bằng vải. Quần áo màu chàm xanh hoặc chàm đen. Phụ nữ Thái vẫn gắn bó với trang phục truyền thống là áo khóm màu xanh, mặc váy thái truyền thống.

Về Ẩm thực : Cùng với việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa tinh thần thông qua việc thường xuyên tổ chức các lễ hội, mặc trang phục truyền thống hàng ngày người Thái nơi đây còn có nền văn hóa ẩm thực rất ngon và lạ khiến cho ai thưởng thức một lần cũng khó lòng quên được đó là món Canh uôi, canh môn, cá nướng, cơm lam…..